آرتروگریپوزیس ( سفتی مفاصل مادرزادی )، علت و علائم آن
آرتروگریپوزیس یک بیماری نادر است که با سفتی مفاصل (کنتراکتور) متعدد در بدو تولد مشخص می‌شود. این سفتی به دلیل کوتاهی یا سفتی عضلات، تاندون‌ها یا رباط‌ها در اطراف مفصل ایجاد می‌شود.در حالت عادی، عضلات با منقبض شدن و شل شدن، مفاصل را حرکت می‌دهند. اما در آرتروگریپوزیس، عضلات در حالت کوتاه یا سفت باقی می‌مانند و مفصل را در وضعیت خم شده یا صاف نگه می‌دارند. این امر می‌تواند دامنه حرکتی مفصل را به شدت محدود کند و در برخی موارد، مفصل را به طور کامل بی‌حرکت کند.
مفصلی که از بدو تولد در وضعیت غیرطبیعی قرار گرفته باشد، دچار آرتروگریپوزیس می‌شود. این بیماری می‌تواند مفاصل مختلف بدن را تحت تاثیر قرار دهد، اما بیشتر در مفاصل پاها و بازوها دیده می‌شود. آرتروگریپوز یک وضعیت نادر است و تقریباً در یک به هزار تا یک به ده هزار نوزاد رخ می‌دهد. این وضعیت معمولاً از زمان تولد مشخص می‌شود و در برخی موارد حتی قبل از تولد در سونوگرافی قابل تشخیص است.
شدت بیماری می‌تواند از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت باشد. برخی افراد ممکن است فقط چند مفصل درگیر داشته باشند و دامنه حرکتی محدودی داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است مفاصل متعددی درگیر داشته باشند و به طور قابل توجهی در حرکت خود محدود باشند.
علت اصلی آرتروگریپوز هنوز به طور کامل مشخص نشده است. با این حال، برخی از عوامل احتمالی شامل عوامل ژنتیکی و محیطی می‌باشند. برخی از حالت‌های آرتروگریپوز به صورت ارثی انتقال می‌یابند و به عنوان ارثی متقارن شناخته می‌شوند، به این معنی که هر دو والدین یک ژن ناسالم را به فرزندان خود منتقل می‌کنند. علاوه بر ارثی بودن، آرتروگریپوز می‌تواند ناشی از عوامل محیطی نیز باشد.
آرتروگریپوزیس به عنوان یک اختلال ارثی در نظر گرفته می‌شود و می‌تواند به صورت اساسی یا ثانویه ایجاد شود. در آرتروگریپوزیس اساسی، این وضعیت از زمان تولد وجود دارد و به عوامل ژنتیکی برمی‌گردد. در آرتروگریپوزیس ثانویه، علت اصلی مشکلات مفصلی می‌تواند بیماری‌های مزمن مادر در دوران بارداری، عوامل خارجی محیطی، اختلالات عضلانی-اسکلتی و یا عوامل دیگر باشد.
مشاوره و استعلام هزینه مراقبت در منزلمراقبت از بیماران، سالمندان و کودکان در منزل
علل آرتروگریپوزیس در نوزادان
آرتروگریپوزیس ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود. در بعضی موارد، دلیل دقیق آرتروگریپوزیس مشخص نیست، اما در بیشتر موارد، ریشه‌های آن قابل شناسایی هستند.
1. عوامل ژنتیکی: برخی از انواع آرتروگریپوزیس به عوامل ژنتیکی وارثی برمی‌گردند. این به معنای این است که در برخی خانواده‌ها، بیماری به صورت مورثی منتقل می‌شود.
2. عوامل مادرزادی: عوامل مادرزادی می‌توانند نقشی در بروز آرتروگریپوزیس داشته باشند. برخی از عوامل مادرزادی که می‌توانند به آرتروگریپوزیس منجر شوند عبارتند از: عوامل عفونی در دوران بارداری، تحریک مکانیکی روی جنین در رحم، تغذیه نامناسب مادر در دوران بارداری و مشکلات جنینی.
3. عوامل محیطی: برخی از عوامل محیطی می‌توانند در بروز آرتروگریپوزیس نقش داشته باشند. مانند عوامل عفونی، عوامل تقویت کننده ایمنی، مواد سمی، تروما و صدمات جسمی.
4. عوامل عضلانی-اسکلتی: برخی از اختلالات عضلانی-اسکلتی می‌توانند به آرتروگریپوزیس منجر شوند. این اختلالات می‌توانند شامل تنگی عضلات، کمرنگی عضلات، نقص عضلات و نقص ساختار استخوان باشند.
5. عوامل عصبی: برخی از مشکلات عصبی می‌توانند باعث آرتروگریپوزیس شوند. مثلاً اختلالات عصب محیطی می‌توانند به مشکلات حرکتی و محدودیت‌های مفصلی منجر شوند.
علائم و نشانه‌های آرتروگریپوزیس
علائم و نشانه‌های آرتروگریپوزیس ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد و بستگی به شدت و محدودیت‌های مفصلی دارد. اما در کل، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. محدودیت حرکت: یکی از علائم اصلی آرتروگریپوزیس، محدودیت حرکت در یک یا چند مفصل است. ممکن است مفصل متاثر به طور کامل بی‌حرکت شده یا دارای محدودیت شدید حرکت باشد.
2. خشکی مفصل: در آرتروگریپوزیس، مفصل ممکن است خشکی یا کمبود مایع سینوویال (مایع مفصلی) داشته باشد که باعث محدودیت حرکت و ایجاد درد و سفتی مفصل می‌شود.
3. ناهنجاری در استحکام عضلات: عضلات اطراف مفصل متاثر در آرتروگریپوزیس ممکن است ضعیف شده یا کوتاه شده باشند. این موضوع می‌تواند باعث محدودیت حرکت و عدم توانایی در استفاده از مفصل شود.
4. تغییر شکل استخوانها: در برخی موارد آرتروگریپوزیس، استخوانها و مفاصل ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند و شکل ناهموار یا غیرطبیعی به خود بگیرند.
5. عدم تعادل عضلانی: ناهماهنگی عضلات در آرتروگریپوزیس می‌تواند باعث عدم تعادل عضلانی شود که در نتیجه می‌تواند به مشکلات در حرکت و قدرت عضلات منجر شود.
6. تأثیر بر اندام‌های مختلف: آرتروگریپوزیس معمولاً بر روی مفاصل اندام‌های پایینی (پاها) و بازوها تأثیر بیشتری دارد. اما در برخی موارد، مفاصل فک و عضلات پشت نیز ممکن است درگیر شوند.
7. ضعف عضلانی: افراد مبتلا به آرتروگریپوز ممکن است در عضلات خود ضعف داشته باشند، که می‌تواند انجام فعالیت‌های روزمره را دشوار کند.
8. فیبروز: فیبروز به ضخیم شدن و سفت شدن عضلات و بافت‌های همبند اشاره دارد. این امر می‌تواند سفتی مفاصل را بدتر کند و دامنه حرکتی را بیشتر محدود کند.
9. ناهنجاری‌های مادرزادی دیگر: برخی از نوزادان مبتلا به آرتروگریپوز ممکن است با ناهنجاری‌های مادرزادی دیگر مانند مشکلات قلبی، ریوی یا کلیوی متولد شوند.
علائم آرتروگریپوز می‌تواند از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت باشد. برخی افراد ممکن است فقط چند مفصل درگیر داشته باشند و دامنه حرکتی محدودی داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است مفاصل متعددی درگیر داشته باشند و به طور قابل توجهی در حرکت خود محدود باشند.
افراد مبتلا به آرتروگریپوز چه مشکلاتی دارند؟
درد: سفتی و ضعف عضلانی می‌تواند منجر به درد شود، به خصوص در مفاصل درگیر.
خستگی: افراد مبتلا به آرتروگریپوز ممکن است به دلیل ضعف عضلانی و صرف انرژی بیشتر برای حرکت، زودتر خسته شوند.
مشکلات تنفسی: در موارد شدید، سفتی عضلات قفسه سینه می‌تواند تنفس را دشوار کند.
مشکلات گوارشی: سفتی عضلات شکم می‌تواند بلع و هضم غذا را دشوار کند.
تأخیر در رشد و تکامل: در برخی موارد، آرتروگریپوز می‌تواند منجر به تأخیر در رشد و تکامل شود.
راههای تشخیص آرتروگریپوزیس
تشخیص آرتروگریپوزیس بر اساس علائم بالینی، معاینه فیزیکی و تصاویر تشدیدی مانند رادیوگرافی و MRI قرار می‌گیرد. در صورتی که شما علائم زیر را تجربه می‌کنید، می‌توانید با پزشک مراجعه کنید تا تشخیص نهایی و درمان مناسب را دریافت کنید:
1. درد مفاصل: شامل درد، سفتی و احساس تورم در مفاصل است. این درد می‌تواند تخفیف یابد یا شدت یابد با تغییر در حرکت و استراحت.
2. محدودیت حرکت: احساس سفتی و کمبود حرکت در مفاصل مبتلا به آرتروگریپوزیس می‌تواند وجود داشته باشد. به عنوان مثال، ممکن است نتوانید کاملاً زانوهای خود را به صورت کامل خم کنید یا دستانتان را به صورت کامل باز کنید.
3. صداهای مفصلی: ممکن است صداهای خراشیدن، خش خش، چسبندگی یا سیمایی در مفاصل خود را تجربه کنید. این صداها ممکن است هنگام حرکت مفصلی رخ دهند.
4. تغییرات ساختاری: تصاویر تشدیدی مانند رادیوگرافی و MRI می‌توانند نشان دهنده تغییرات ساختاری در مفاصل باشند، مانند کاهش فاصله بین سطوح مفصلی، تغییر در شکل استخوانها و وجود سپرهای استخوانی.
آرتروگریپوزیس می‌تواند به صورت اساسی یا ثانویه باشد. در آرتروگریپوزیس اساسی، علت اصلی وضعیت نادر از زمان تولد وجود دارد. در آرتروگریپوزیس ثانویه، علت اصلی ممکن است ناشی از عوامل دیگری مانند عوامل عفونی، عوامل مادرزادی، عوامل مادرانه، عوامل محیطی یا عوامل مربوط به بیماری‌های مزمن باشد.
عوامل محیطی آرتروگریپوزیس
- عفونت‌های ویروسی و باکتریایی در دوران بارداری
- مصرف داروهای خاص در دوران بارداری
- عوامل تروماتیک یا صدماتی که بر روی جنین تأثیر می‌گذارند
- عوامل محیطی ناشناخته
راههای درمانی آرتروگریپوزیس
درمان آرتروگریپوزیس بستگی به علت اساسی و شدت اختلال دارد. هدف درمان آرتروگریپوزیس عمدتاً بهبود عملکرد حرکتی و کیفیت زندگی فرد مبتلا است. در بسیاری از موارد، مدیریت چند رشته‌ای و تیمی توسط پزشکان و متخصصان مختلف می‌تواند در بهبود وضعیت فرد مبتلا به آرتروگریپوزیس موثر باشد.
1. فیزیوتراپی و تمرینات انعطاف‌پذیری: تمرینات فیزیکی و توانبخشی که هدف آن تقویت عضلات و مفاصل، بهبود حرکت و کاهش سفتی است.
2. داروها: در برخی موارد، مصرف داروها مانند مسکن‌ها، ضدالتهاب‌ها و عضله‌ای‌ها می‌تواند در بهبود علایم آرتروگریپوزیس مفید باشد.
3. گچ‌گیری سریال (Serial Casting) : یک روش درمانی غیرجراحی است که در برخی موارد آرتروگریپوزیس استفاده می‌شود. در این روش، گچ یا مواد دیگری مانند پانسمان محدودکننده به صورت پیاپی و متوالی بر روی مفصل مبتلا قرار می‌گیرد تا به مدت زمان مشخصی (معمولاً چند هفته) حرکت مفصل را محدود کند. هدف اصلی گچ‌گیری سریال در آرتروگریپوزیس، بهبود محدودیت حرکتی مفصل مبتلا است. با قرار دادن گچ یا پانسمان محدودکننده، مفصل در محدوده معینی قفل می‌شود و حرکت در آن جلوگیری می‌شود. این فرآیند به مدت زمان مشخصی ادامه می‌یابد تا باعث نرم شدن بافت‌های محیطی مفصل و کاهش سفتی و محدودیت در آن شود.
4. استفاده از اسپلینت یا سپر مفید (Splint): یکی از روش‌های غیرجراحی در درمان آرتروگریپوزیس است. اسپلینت یک قالب از مواد مختلف مانند پلاستیک، فلز یا چوب است که بر روی مفصل مبتلا قرار می‌گیرد و حرکت مفصل را محدود می‌کند. هدف اصلی استفاده از اسپلینت در آرتروگریپوزیس، کاهش درد، بهبود قابلیت حرکت و استقرار مفصل است. با استفاده از اسپلینت، مفصل استحکام می‌یابد و تحت فشار نیست، که می‌تواند در کاهش درد و التهاب کمک کند. همچنین، اسپلینت می‌تواند پشتیبانی کننده و استحکام‌دهنده برای مفصل مبتلا باشد و از خروج از محل قرارگیری آن جلوگیری کند.
5. کینیزوتیپ (Kinesiotaping) : یک روش درمانی است که در برخی موارد آرتروگریپوزیس نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش، بر روی مناطق مبتلا به آرتروگریپوزیس، بسته‌بندی خاصی با استفاده از نوارهای اختصاصی به نام نوارهای کینیزیوتیپ انجام می‌شود. هدف اصلی کینیزوتیپ در آرتروگریپوزیس، تحریک عضلات و بافت‌های اطراف مفصل مبتلا و حمایت از مفصل است. نوارهای کینیزیوتیپ با استفاده از فشار و کشش مناسب بر روی بافت‌ها قرار می‌گیرند، که می‌تواند به تقویت عضلات، کاهش التهاب، بهبود جریان خون و حرکت مفصل کمک کند. همچنین، کینیزوتیپ ممکن است بهبود ثبات مفصل را تسهیل کند و در کنترل درد و علائم مرتبط با آرتروگریپوزیس مؤثر باشد
6. ارتوزها و امدادهای فیزیکی: استفاده از ارتوزها (دستگاه‌های قابل حمل یا ثابت برای حفظ وضعیت مفصل) و امدادهای فیزیکی (مانند بندهای استفاده شده در تراپی از طریق استفاده از مدل‌سازی کامپیوتری و چاپ سه بعدی) می‌تواند در بهبود قدرت و عملکرد حرکتی کمک کند
2. تمرینات توانبخشی: ممکن است شامل تمرینات خاصی برای بهبود حرکت و قدرت عضلات باشد.
3. جراحی: در برخی موارد خاص، جراحی ممکن است برای بهبود مفاصل و عضلات مورد نیاز باشد. این شامل ترمیم جراحی مفاصل، اصلاح عضلات و ترمیم اتصالات استخوانی می‌شود.
مهم است که درمان آرتروگریپوز براساس نیازهای هر بیمار تعیین شود و توسط تیم پزشکی متخصص و هماهنگی با خانواده انجام شود. همچنین، پیگیری مداوم و کنترل دوره‌ای نیاز است تا بتوان بهبود و پیشرفت بیمار را در طول زمان مشاهده کرد.
اگر یکی از عزیزان شما دچار ناتوانی حرکتی است و نیاز به مراقبت ویژه و تخصصی دارد با ما تماس بگیرید، تیم مجرب و متخصص ما در آسایش فردا (کیان مهر)، در کنار شماست برای تشخیص دقیق‌تر و راهنمایی‌های درمانی مناسب و همچنین مراقبت از عزیز شما، برای بهبود شرایط روحی و بهتر شدن کیفیت زندگی آن عزیز، چرا که یک پرستار، می‌تواند نقش مهمی در مراقبت و پشتیبانی از افراد دارای ناتوانی حرکتی ایفا کند.
وظایف پرستار در منزل از بیماران آرتروگریپوزیس
1. پیگیری و نظارت بر تغییرات درمانی: پرستار باید تغییرات درمانی موردنیاز بیمار را پیگیری کند، از جمله مصرف داروها، تغییرات در بسترهای مصنوعی (مثل گچ یا اسپلینت) و مراقبت‌های ویژه دیگر.
2. مراقبت از جراحی: اگر بیمار یک جراحی آرتروگریپوزیس داشته است، پرستار مسئول مراقبت از بخش‌های جراحی است. این شامل تعویض باندها، تمیز کردن زخم‌ها، نظافت مناسب و مراقبت از بخش‌های آرتروگریپوزیس پس از جراحی است.
3. مدیریت درد: پرستار باید درک مناسبی از نوع و شدت درد بیمار داشته باشد و روش‌های مدیریت درد مؤثر را به کار بگیرد، از جمله مصرف داروهای درد، استفاده از روش‌های تسکین دهنده درد (مانند یخ، کمپرس، ماساژ و فعالیت‌های روانشناختی) و ارائه حمایت و تسلیم درونی به بیمار.
4. تمرینات و فیزیوتراپی: پرستار مسئول همکاری با فیزیوتراپیست یا متخصص توانبخشی است تا تمرینات و توانبخشی موردنیاز برای بیمار را انجام دهد. این شامل راهنمایی در تمرینات توانبخشی، کنترل حرکت مفصل، تمرینات قدرتی و تقویت عضلات است.
5. مدیریت مراقبت‌های روزانه: پرستار ممکن است وظایفی مرتبط با مراقبت روزانه بیمار را انجام دهد، مانند کمک در تغییرات موقعیت، بهداشت شخصی، خوراکی‌ها و مایحتاج‌های روزمره.
6. آموزش به بیمار و خانواده: پرستار مسئول ارائه آموزش به بیمار و خانواده در مورد مراقبت‌های خانگی، تمرینات، تغییرات درمانی و نکات مربوط به آرتروگریپوزیس است.
7. پیگیری نوبت‌های پزشکی: پرستار باید نوبت‌های پزشکی بیمار را پیگیری کند و برای انجام آن‌ها همراهی کند، مانند مراجعه به مطب یا بیمارستان برای مراقبادامه وظایف پرستار در منزل بیماران آرتروگریپوزیس:
8. مراقبت از مفاصل و بسترهای مصنوعی: پرستار مسئول نظافت و مراقبت از مفاصل مبتلا به آرتروگریپوزیس است. این شامل تمیز کردن مفاصل، حفظ شست و شوی مناسب و جلوگیری از عفونت می‌شود. همچنین، پرستار می‌تواند در تعویض بسترهای مصنوعی مورد استفاده قرار گرفته در مفاصل بیمار کمک کند.
9. مدیریت عوارض و مشکلات مربوطه: آرتروگریپوزیس ممکن است با عوارض و مشکلاتی همراه باشد مانند التهاب، خشکی، تورم و سفتی مفاصل. پرستار باید قادر باشد این مشکلات را شناسایی کند و راهنمایی لازم را به بیمار ارائه دهد، از جمله استفاده از گرما و سردی موضعی، آبسردکن‌ها و داروهای ضد التهاب.
10. ارائه حمایت روانی: آرتروگریپوزیس می‌تواند تأثیر زیادی بر روحیه و روان بیمار داشته باشد. پرستار باید به بیمار حمایت روانی ارائه دهد، او را تشویق کند و به او کمک کند تا با تغییرات درمانی و محدودیت‌ها سازگار شود.
11. مشاوره و آموزش به خانواده: پرستار می‌تواند به خانواده بیمار آموزش و مشاوره ارائه کند. او می‌تواند نکاتی را برای مدیریت روزمره بیمار در منزل به خانواده آموزش دهد و به آن‌ها کمک کند تا در مراقبت از بیمار نقش موثری ایفا کنند.
12. ارزیابی تحولات بیمار: پرستار باید تحولات و پیشرفت بیمار را پیگیری کند و به پزشک معالج اطلاع دهد. او باید تغییرات در وضعیت بیمار را مورد ارزیابی قرار داده و در صورت لزوم تغییرات لازم در مراقبت‌ها و درمان اعمال کند.
در صورت نیاز به پرستار در منزل، بسته به شرایط و میزان ناتوانی فرد، می توانید از خدمات پرستاری ویژه موسسه ما کمک بگیرید و با توجه به نیاز و میزان خدماتی که از پرستار انتظار دارید؛ پرستاری مناسب با شرایط خود استخدام نمایید. ما در تمام لحظات در کنار شما و فرد بیمارتان خواهیم بود، تمامی همکاران ما در این مجموعه، دانش کافی نسبت به نحوه رفتار با این افراد در شرایط خاص را داشته و یا مدارک علمی در این زمینه کسب کرده اند.
مراقبت حرفه‌ای در منزل از طریق خدمات پرستاری حرفه‌ای ، یک نیاز بسیار مهم برای افرادی است که نیاز به مراقبت و پرستاری در محیط خانه خود دارند. خدمات پرستاری در منزل شامل مراقبت در شیفت‌های شبانه‌روزی، نگهداری و پرستاری از افراد با شرایط خاص و ویژه است. این خدمات توسط کادری مجرب و حرفه‌ای ارائه می‌شود که به طور مستمر آموزش‌های لازم را دریافت کرده‌اند.
ما در موسسه آسایش فردا (کیان مهر) در تلاش هستیم به استخدام نیروهای حرفه ای و متخصص ، پرستاری از افراد با شرایط خاص و یا بیمار، شما را تسهیل و تسریع نماییم. جهت دریافت خدمات می توانید با شماره های تماس درج شده در سایت ارتباط بر قرار نمایید و مشخصات پرستاری که نیاز دارید را مشخص کنید تا در کمترین زمان ممکن پرستار مورد نظر به منزل شما اعزام گردد.
شماره تماس جهت مشاوره رایگان : 02188975991