گل مژه در کودکان: علل، نشانهها و سریعترین راههای درمان
گل مژه (hordeolum) یک عفونت یا التهاب در غدد چربی پلک است که معمولاً به صورت یک برآمدگی قرمز و دردناک در لبه پلک ظاهر میشود. این مشکل در کودکان شایع است و میتواند موجب ناراحتی و نگرانی برای والدین شود. گل مژه معمولاً در اثر باکتری استافیلوکوکوس اورئوس ایجاد می شود. این باکتری به طور طبیعی در پوست انسان وجود دارد، اما می تواند در صورت ورود به غدد چربی پلک باعث عفونت شود. این عارضه معمولاً در سنین 2 تا 5 سالگی رخ میدهد و در عرض چند روز خود به خود بهبود می یابد.
گل مژه با تورم و قرمزی، درد یا ناراحتی و خارش در پلک شروع میشود و در نهایت یک برآمدگی کوچک و قرمز در پلک یک چشم یا هردو چشم ظاهر میشود. پزشک کودک شما می تواند با معاینه فیزیکی گل مژه را تشخیص دهد. در برخی موارد، پزشک ممکن است آزمایش های دیگری مانند آزمایش کشت باکتریایی را برای تأیید تشخیص انجام دهد.
در دورههایی که کودک بیمار و بیقرار است، ممکن است نیاز داشته باشید از فردی با تجربه و آگاه به عنوان پرستار کودک بهصورت تمام وقت و یا پرستار نیمهوقت کودک کمک بگیرید. بسیاری از والدین به دلیل مشغلههای کاری یا دلایل دیگر نمیتوانند به تنهایی از فرزند بیمارشان مراقبت کنند و به همراهی یک پرستار کودک احتیاج دارند. استخدام پرستار کودک میتواند در این روزهای دشوار شما را یاری کند و تا زمان بهبودی کامل فرزندتان در کنار شما حضور داشته باشد.
علائم گل مژه در کودکان
- ظاهر شدن برآمدگی: گل مژه معمولاً به صورت یک برآمدگی کوچک و قرمز در لبه پلک ظاهر میشود. این برآمدگی میتواند در هر کدام از پلکهای بالا یا پایین ایجاد شود.
- احساس درد: کودک ممکن است از درد و ناراحتی در ناحیه مبتلا شکایت کند. این درد میتواند خفیف یا شدید باشد و با حرکت پلک تشدید شود.
- حساسیت به لمس: ناحیه گل مژه معمولاً حساس است و لمس آن میتواند ناراحتی بیشتری ایجاد کند.
- تورم و التهاب پلک: پلک ممکن است متورم و ملتهب شود. این تورم ممکن است به سایر قسمتهای پلک نیز سرایت کند و ناحیه اطراف گل مژه را تحت تأثیر قرار دهد.
- احساس خارش و سوزش: کودک ممکن است احساس خارش یا سوزش در ناحیه پلک داشته باشد. این علامت میتواند باعث شود که کودک به طور مکرر پلک خود را لمس کند
- اشکریزی: در برخی موارد، گل مژه میتواند باعث افزایش تولید اشک شود. کودک ممکن است دچار اشکریزی بیش از حد باشد.
- ترشح چرکی: در صورت عفونت شدید، ممکن است ترشح چرکی از ناحیه مبتلا مشاهده شود. این ترشح معمولاً به صورت مایع زرد یا سبز رنگ است.
- تأثیر بر بینایی: در موارد شدید، تورم میتواند بر روی بینایی تأثیر بگذارد و کودک ممکن است به طور موقت دچار تاری دید شود
- تب (در موارد نادر): در صورت بروز عفونت شدید یا انتشار عفونت به سایر نواحی، ممکن است کودک دچار تب شود. این علامت معمولاً نادر است و در موارد شدید مشاهده میشود.
در صورت بروز هر یک از این علائم، مهم است که والدین به پزشک مراجعه کنند تا تشخیص دقیق و درمان مناسب انجام شود. گل مژه معمولاً به صورت خود به خود بهبود مییابد، اما در صورت عدم بهبودی یا بروز علائم شدید، نیاز به مداخله پزشکی وجود دارد.
علل ایجاد گل مژه در کودکان
عفونت باکتریایی
- باکتریهای استافیلوسکوکوس: این باکتریها معمولاً در پوست و بینی زندگی میکنند و میتوانند باعث عفونت در غدد چربی پلک شوند.
انسداد غدد چربی
- مسدود شدن غدد: هنگامی که غدد چربی (مانند غدد میبومین) در پلک مسدود میشوند، تجمع چربی و عفونت میتواند رخ دهد.
عدم رعایت بهداشت
- لمس چشمها با دستان کثیف: تماس دستهای آلوده با چشمها میتواند باکتریها را به ناحیه پلک منتقل کند.
- استفاده از لوازم آرایشی: استفاده از لوازم آرایشی آلوده یا به اشتراک گذاشتن وسایل شخصی میتواند خطر عفونت را افزایش دهد.
شرایط پزشکی
- عوامل مستعدکننده: برخی شرایط مانند دیابت یا اختلالات سیستم ایمنی میتوانند خطر بروز گل مژه را افزایش دهند.
خستگی و استرس
- خستگی زیاد و استرس: این عوامل میتوانند بر سیستم ایمنی تأثیر بگذارند و احتمال بروز عفونتها را افزایش دهند.
آلرژی
- تحریکات و آلرژی: حساسیت به گرد و غبار، گرده یا مواد شیمیایی میتواند منجر به التهاب و تحریک پلکها شود و احتمال بروز گل مژه را افزایش دهد.
آگاهی از این علل میتواند به والدین کمک کند تا از بروز گل مژه در کودکان جلوگیری کنند و در صورت بروز علائم، به موقع اقدام کنند. رعایت بهداشت و مراقبتهای لازم میتواند به کاهش خطر عفونتهای چشمی کمک کند.
درمان گل مژه در کودکان
درمان گلمژه در کودکان معمولاً شامل روشهای خانگی و درمانهای پزشکی ساده است که میتواند به بهبود سریعتر این مشکل کمک کند. در زیر چند روش مؤثر را شرح میدهم:
- کمپرس گرم: استفاده از کمپرس گرم یکی از بهترین و مؤثرترین روشهای درمان گلمژه است. یک پارچهی تمیز را در آب گرم (نه داغ) خیس کنید و به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی پلک کودک قرار دهید. این کار را میتوانید روزانه ۳ تا ۴ بار تکرار کنید تا درد و تورم کاهش یابد و گلمژه سریعتر تخلیه شود.
- ماساژ ملایم: بعد از استفاده از کمپرس گرم، ماساژ ملایم پلک میتواند به خروج چرک و باز شدن غدهها کمک کند. دقت کنید که این کار با دستهای تمیز و به آرامی انجام شود.
- رعایت بهداشت: اطمینان حاصل کنید که کودک دستهای خود را بهخوبی شسته و به چشمانش دست نمیزند. همچنین، از استفاده از حوله و دستمال تمیز و جداگانه برای صورت کودک استفاده کنید تا از انتقال عفونت جلوگیری شود.
- پرهیز از استفاده از لنز یا لوازم آرایشی: در صورت استفاده از لنز چشمی یا محصولات آرایشی نزدیک چشم، بهتر است در طول درمان از این موارد پرهیز شود، زیرا میتوانند عفونت را بدتر کنند.
- قطره یا پماد آنتیبیوتیک (در صورت نیاز): در مواردی که گلمژه بعد از چند روز بهبود نمییابد یا شدید است، پزشک ممکن است قطره یا پماد آنتیبیوتیک ملایم تجویز کند. استفاده از این داروها بدون نسخه پزشک توصیه نمیشود.
- مراجعه به پزشک: اگر گلمژه کودک به مدت طولانی بهبود نیافت، بزرگتر شد یا به چندین گلمژه تبدیل شد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. در مواردی که عفونت گسترده شود، ممکن است نیاز به درمانهای بیشتری داشته باشد.
- تقویت سیستم ایمنی کودک: رعایت تغذیه مناسب و مصرف مواد مغذی مانند ویتامین C، ویتامین A و روی میتواند به تقویت سیستم ایمنی کودک کمک کرده و بدن را در برابر عفونتهای مشابه مقاومتر کند.
با رعایت این روشها، معمولاً گلمژه کودک در عرض چند روز بهبود مییابد و نیاز به مداخله خاصی نیست.
چند راهکار مؤثر برای پیشگیری از بروز گلمژه در کودکان
- آموزش بهداشت دستها: کودکان را تشویق کنید که دستهای خود را مرتب بشویند و از دست زدن به چشمهایشان بدون شستن دستها خودداری کنند. بهداشت دستها میتواند از انتقال باکتری به چشمها و بروز گلمژه جلوگیری کند.
- استفاده از حوله و وسایل شخصی: اطمینان حاصل کنید که کودک از حوله، دستمال، بالش و ملحفههای شخصی و تمیز استفاده میکند. وسایل مشترک میتوانند عامل انتقال باکتری و ویروس باشند.
- تمیز نگهداشتن پلکها: تمیز کردن پلکها، بهویژه اگر کودک سابقه گلمژه دارد، میتواند کمککننده باشد. برای این کار، میتوانید یک پارچهی نرم و تمیز را با آب ولرم مرطوب کرده و بهآرامی پلکها را تمیز کنید.
- تقویت سیستم ایمنی: تغذیه سالم که شامل ویتامینها و مواد معدنی مانند ویتامین A، C، و E و همچنین روی باشد، میتواند به تقویت سیستم ایمنی کودک کمک کند و بدن او را در برابر عفونتها مقاومتر کند. مصرف میوهها، سبزیجات و مواد غذایی پروتئینی در این زمینه مفید است.
- جلوگیری از مالیدن چشمها: بسیاری از کودکان عادت دارند چشمان خود را بمالند. این کار میتواند باکتریها را به چشم منتقل کند و منجر به عفونت شود. آموزش به کودکان برای پرهیز از مالیدن چشمها کمککننده است.
- شناسایی و درمان مشکلات چشمی: برخی مشکلات چشمی مانند التهاب پلک (بلفاریت) میتوانند احتمال بروز گلمژه را افزایش دهند. در صورت مشاهده قرمزی یا التهاب پلک در کودک، بهتر است به پزشک مراجعه کنید و مشکل را زودتر درمان کنید.
- تمیز نگهداشتن اسباببازیها: کودکان معمولا اسباببازیهای خود را لمس میکنند و سپس به چشمهایشان دست میزنند. تمیز کردن مرتب اسباببازیها به کاهش انتقال میکروبها کمک میکند.
- پرهیز از لنزهای چشمی در کودکان: در صورتی که کودک نیاز به لنز داشته باشد، باید لنزهای مخصوص و بهصورت کاملاً بهداشتی استفاده شود. لنزهای غیراستریل یا استفاده نادرست از لنزها میتوانند احتمال بروز گلمژه را افزایش دهند.
- رعایت بهداشت در اماکن عمومی: در اماکنی مانند مهدکودک یا مدرسه، باید بهداشت محیط و وسایل مشترک رعایت شود. تشویق کودک به رعایت اصول بهداشتی در چنین مکانهایی میتواند از انتقال عفونت جلوگیری کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در بیشتر موارد، گلمژه با روشهای ساده خانگی مانند کمپرس گرم و رعایت بهداشت بهبود مییابد؛ اما در برخی شرایط مراجعه به پزشک ضروری است. پزشک ممکن است در این شرایط برای کودک قطره یا پماد آنتیبیوتیک تجویز کند یا در موارد نادر تخلیه گلمژه را انجام دهد.
- عدم بهبود پس از چند روز: اگر گلمژه بعد از ۳ تا ۵ روز درمان خانگی بهبود نیافت یا همچنان به رشد و بزرگشدن ادامه داد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
- افزایش درد و تورم: اگر کودک از درد و تورم شدید شکایت دارد و این علائم هر روز بدتر میشوند، ممکن است نیاز به درمان تخصصیتر داشته باشد.
- اختلال در بینایی: در صورتی که گلمژه باعث تاری دید یا مشکل در بینایی کودک شود، مراجعه به پزشک ضروری است. این مشکل میتواند به دلیل فشار گلمژه روی چشم یا تورم شدید پلک ایجاد شود.
- وجود چندین گلمژه یا عود مکرر: اگر کودک بهطور مکرر دچار گلمژه میشود یا چندین گلمژه بهطور همزمان ظاهر شدهاند، این ممکن است نشانهی عفونت مزمن یا مشکل در سیستم ایمنی باشد که نیاز به بررسی پزشکی دارد.
- ترشح چرک زیاد یا تغییر رنگ: در صورتی که از گلمژه چرک زیادی خارج شود یا چرک بوی بدی داشته باشد، یا اگر ناحیهی مبتلا به رنگ قرمز تیره یا بنفش تغییر یابد، باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید، زیرا ممکن است نشانهای از عفونت باکتریایی شدید باشد.
- تب همراه با گلمژه: اگر کودک دچار تب و ضعف همراه با گلمژه شده باشد، این موضوع میتواند نشاندهندهی عفونت سیستمیک باشد و نیاز به بررسی و درمان سریع پزشکی دارد.
- تورم شدید در سایر نقاط صورت: در صورتی که تورم از پلک به سایر نواحی صورت، مانند گونهها یا پیشانی گسترش یابد، باید به پزشک مراجعه کرد. این وضعیت ممکن است نشانهی پخش عفونت باشد.
راههای تسکین درد و ناراحتی گلمژه در کودک
- استفاده از کمپرس گرم: کمپرس گرم یکی از بهترین روشها برای کاهش درد و تسکین گلمژه است. یک پارچه تمیز را در آب گرم (نه داغ) خیس کنید و به آرامی فشار دهید تا آب اضافی آن خارج شود. سپس پارچه را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی پلک کودک قرار دهید. این کار را روزانه ۳ تا ۴ بار تکرار کنید تا درد و التهاب کاهش یابد.
- ماساژ آرام پلک: پس از کمپرس گرم، میتوانید به آرامی و با دستهای تمیز پلک کودک را ماساژ دهید. این کار میتواند به خروج چرک کمک کند و درد را کاهش دهد. دقت کنید که ماساژ باید بسیار ملایم باشد و بههیچوجه فشار زیادی به گلمژه وارد نکنید.
- قطرهی چشمی مرطوبکننده: قطرههای مرطوبکننده چشمی (اشک مصنوعی) میتوانند خشکی و خارش ناشی از گلمژه را تسکین دهند. این قطرهها بدون نسخه قابل تهیه هستند و برای کودکان بیخطر هستند؛ اما برای اطمینان، قبل از استفاده با پزشک مشورت کنید.
- داروهای مسکن بدون نسخه: اگر درد کودک شدید است، با مشورت پزشک میتوانید از مسکنهای بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن با دوز مناسب برای کاهش درد استفاده کنید. این داروها میتوانند التهاب و درد را کاهش دهند و کودک را آرامتر کنند.
- پرهیز از لمس و فشار دادن گلمژه: کودک را تشویق کنید که از دست زدن یا خاراندن گلمژه خودداری کند. این کار باعث افزایش درد و عفونت میشود. میتوانید به کودک توضیح دهید که لمس نکردن گلمژه به بهبود سریعتر آن کمک میکند.
- حفظ آرامش کودک: ایجاد محیطی آرام و سرگرمکننده میتواند به کودک کمک کند تا کمتر به درد و ناراحتی توجه کند. از داستانگویی، تماشای برنامههای کودکانه یا بازیهای آرام برای جلب توجه کودک و کاهش احساس ناراحتی او استفاده کنید.
- تمیز نگهداشتن پلک: برای جلوگیری از تجمع بیشتر باکتری و کاهش التهاب، میتوانید پلک کودک را با آب و شامپوی بچه رقیق شده تمیز کنید. البته این کار باید با احتیاط و با چشمان بسته انجام شود تا باعث سوزش نشود.
- اطمینان از استراحت کافی: استراحت و خواب کافی به بدن کودک کمک میکند تا با عفونت مبارزه کند و درد کمتری احساس کند.
در دوران بیماری و بیقراری کودکتان، شما برای مراقبت و نگهداری از کودک در منزل ممکن است به یک فرد مجرب و آگاه بعنوان پرستار کودک به صورت تمام وقت یا نیمه وقت نیاز داشته باشید. برخی از والدین به دلایل مشغله های کاری و یا دلایل دیگر برای مراقبت از فرزند بیمارشان نیاز به کمک پرستار کودک دارند. پرستار کودک میتوانید به شما در طی کردن اینروزها کمک کند و تا بهبود کامل فرزندتان در کنار شما باشد.
در صورت نیاز به این افراد می توانید از خدمات پرستار کودک موسسه ما، موسسه آسایش فردا (کیان مهر) کمک گرفته و با توجه به نیاز و میزان خدماتی که از پرستار انتظار دارید؛ پرستار کودکی مناسب با شرایط خود استخدام نمایید. همگی همکاران ما در این مجموعه، دانش کافی نسبت به نحوه رفتار با کودک را داشته و یا مدارک علمی در این زمینه کسب کرده اند.
مراقبت حرفهای در منزل از طریق خدمات پرستاری حرفهای ، یک نیاز بسیار مهم برای افرادی است که نیاز به مراقبت و پرستاری در محیط خانه خود دارند. خدمات پرستاری در منزل شامل مراقبت در شیفتهای شبانهروزی، نگهداری و پرستاری از کودکان و نوزادان است. این خدمات توسط کادری مجرب و حرفهای ارائه میشود که به طور مستمر آموزشهای لازم را دریافت کردهاند.
ما در موسسه خدمات پرستاری آسایش فردا (کیان مهر) در تلاش هستیم به استخدام نیرو های حرفه ای و متخصص ، پرستاری از کودکان شما را تسهیل و تسریع نماییم . جهت دریافت خدمات می توانید با شماره های تماس درج شده در سایت ارتباط بر قرار نمایید و مشخصات پرستاری که نیاز دارید را مشخص کنید تا در کمترین زمان ممکن پرستار مورد نظر به منزل شما اعزام گردد.
شماره تماس جهت مشاوره رایگان : 02188975991